Και τώρα ?

Το εκλογικό αποτέλεσμα το διαβάζω σαν υπόδειξη συνεργασίας ΝΔ – Σύριζα. Μου φαίνεται σαν η μοναδική λογική επιλογή. Προφανώς και δεν είναι εύκολο πράγμα διότι πρέπει να λήξουμε επιτέλους τον εμφύλιο, και να συμφωνήσουν τα δύο κόμματα σε ένα ρεαλιστικό πρόγραμμα για το τι θα κάνουν (συγκεκριμένα και αναλυτικά), ποιά θέματα δεν θα πιάσουν καθόλου γιατί καίνε πολύ για να τα ακουμπήσουν, πως θα λύνουν προβλήματα και θα αντιμετωπίζουν κρίσεις. Και να τηρήσουν την συμφωνία. Και να εφαρμόσουν το πρόγραμμα.

Κανένα από αυτά τα πράγματα δεν είναι εύκολο. Αν μπορούσαν τα ελληνικά κόμματα να κάνουν (σε αυτοδύναμες και ισχυρές κυβερνήσεις) ρεαλιστικό πρόγραμμα και να το ακολουθήσουν δεν θα είχαμε φτάσει εδώ. Κι αν κάποιος θέλει να υπονομεύσει μια συμφωνία αυτό κι αν είναι εύκολο.

Ακόμα χειρότερα, πέρα δηλαδή από τις εξωπραγματικές προϋποθέσεις, το τελικό αποτέλεσμα αυτής της συνεργασίας, όσο “καλό” κι αν είναι, δεν θα είναι τόσο ευχάριστο που να οδηγεί σε επανεκλογή αλλά σε πολιτικό θάνατο. Μπορεί η ιστορία να τους δικαιώσει αλλά δεν θα έχουν περίοπτη θέση στο άμεσο μέλλον και κανένα κίνητρο για να συμμετέχουν σε αυτή την προσπάθεια.

Όλα αυτά είναι εντελώς απίθανο να συμβούν. Τα προηγούμενα τριάντα χρόνια είχαμε εξουσία χωρίς αρχές και αντιπολίτευση χωρίς αρχές. Έχει εκπασοκιστεί η πολιτική ζωή μας και η πολιτική μας σκέψη. Η αλλαγή δεν θα είναι εύκολη και ανέξοδη. Θεωρώ ότι δεν μπορεί παρά να γίνει αυτή η αλλαγή και μπορούμε να προσπαθήσουμε να γίνει πριν την ολοκληρωτική κατάρρευση ή να το αφήσουμε για μετά, για τους επιζήσαντες.

Το τέλος της μεταπολίτευσης, η πρώτη φορά που νομίζω ότι στέκει η φράση, δεν θα είναι το τέλος των “άλλων”. Εμείς είμαστε οι άλλοι, οι περισσότεροι από μας, με διαφορετικό τρόπο και σε διαφορετικό βαθμό που εκτείνεται από την σύσταση και συμμορία, την συνομωσία και τον εξαναγκασμό μέχρι την απλή αμέλεια, είμαστε ο κακός μας εαυτός.