Οι πειρασμοί της εξουσίας (του Václav Havel)

Πριν από 20 χρόνια ο Václav Havel (που πέθανε σήμερα) έβγαλε ένα λόγο για τους πειρασμούς της εξουσίας. Το κείμενο αυτό θυμάμαι ότι δημοσιεύθηκε τότε στο Βήμα. Γίνεται σε μια εποχή πριν το ίντερνετ και δεν μπόρεσα να βρω κάποια ελληνική εκδοχή του. Νομίζω ότι είναι ένα ενδιαφέρον κείμενο, βρήκα μια αγγλική εκδοχή του την οποία προσπαθώ να μεταφράσω στη συνέχεια. 

Για  την ακρίβεια πρόκειται για την ομιλία του Václav Havel, προέδρου τότε της Τσεχοσλαβακίας κατά την παραλαβή του βραβείου Sonning, στις 28/5/1991 στην Κοπεγχάγη. Το βραβείο Sonning απονέμεται ανά διετία από το πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης για την συμβολή στον ευρωπαϊκό πολιτισμό. 

Οι πειρασμοί της εξουσίας

Το βραβείο με το οποίο με τιμάτε σήμερα απονέμεται συνήθως σε διανοούμενους και όχι σε πολιτικούς. Προφανώς μπορώ να χαρακτηριστώ διανοούμενος αλλά την ίδια στιγμή, η μοίρα αποφάσισε να βρίσκομαι - κυριολεκτικά εν μία νυκτί - σε αυτό που ονομάζεται υψηλή πολιτική.

Με την άδειά σας, θα ήθελα να επωφεληθώ απο αυτή την ασυνήθιστη εμπειρία μου και να προσπαθήσω να ρίξω την κριτική ματιά ενός διανοούμενου στο φαινόμενο της εξουσίας, όπως είχα τη δυνατότητα να το παρατηρήσω επί μακρόν, εκ των ενδον και ιδιαίτερα, στην φύση των πειρασμών που παρουσιάζει.

Γιατί οι άνθρωποι έλκονται τόσο από την πολιτική εξουσία και γιατί είναι τόσο απρόθυμοι να την εγκαταλείψουν;

Κατ' αρχήν οι άνθρωποι οδηγούνται στην πολιτική από τις ιδέες για ένα καλύτερο τρόπο οργάνωσης της κοινωνίας, από την πίστη σε αξίες και ιδανικά, ειλικρινή ή όχι, και την ακαταμάχητη επιθυμία να αγωνιστούν για αυτά και να τα πραγματοποιήσουν.

Δεύτερον, κατά πάσα πιθανότητα παρακινούνται από την φυσική επιθυμία κάθε ανθρώπου για αυτο-επιβεβαίωση. Είναι δυνατόν να φανταστεί κανείς ένα πιο ελκυστικό τρόπο να επιβεβαιώσει την ύπαρξή του και τη σημασία της από αυτόν που προσφέρει η πολιτική εξουσία; Στην ουσία, σου προσφέρει μια τεράστια ευκαιρία να αφήσεις το σημάδι σου, με την ευρύτερη έννοια, στο περιβάλλον σου, να διαμορφώσεις τον κόσμο γύρω σου με τις δικές σου αντιλήψεις και να απολαβάνει το σεβασμό που κάθε πολιτικό αξίωμα σχεδόν αυτόματα παραχωρεί σε αυτό το κατέχει.

Τρίτον, πολλοί άνθρωποι έλκονται από την πολιτική εξουσία και είναι τόσο πρόθυμοι να συμμετάσχουν εξαιτίας όλων των παράπλευρων οφελημάτων που συνδέονται με αυτή και είναι απαραίτητο μέρος της πολιτικής ζωής – ακόμη και στις πιο δημοκρατικές συνθήκες.

Έχω παρατηρήσει, ότι πάντα αυτές οι τρείς κατηγορίες κινήτρων συνυφαίνονται με περίπλοκους τρόπους και μερικές φορές είναι σχεδόν αδύνατο να καθοριστεί ποια από αυτές κυριαρχεί. Η δεύτερη και η τρίτη ομάδα κινήτρων συνήθως μπορεί να συμπεριληφθει στην πρώτη. Ποτέ δεν συνάντησα έναν πολιτικό που θα παραδεχόταν δημόσια ή κατ' ιδίαν, ότι επιδίωκε ένα αξίωμα γιατί ήθελε να επιβεβαιώσει την σημασία του ή εξ αιτίας των προνομίων που ακολουθούν την πολιτική εξουσία. Αντίθετα, επαναλαμβάνουμε ξανά και ξανά ότι εμείς δεν ενδιαφερόμαστε για την εξουσία ως τέτοια, αλλά για ορισμένες αφηρημένες αξίες. Λέμε ότι είναι μόνο η αίσθηση ευθύνης προς την κοινωνία που μας υποχρεώνει να αναλάβουμε το βάρος του δημόσιου αξιώματος. Μόνο Θεός ξέρει αν αυτό είναι αλήθεια, ή απλά ένας εύσχημος τρόπος να δικαιολογήσουμε στο κοινό και στον εαυτό μας τον πόθο μας για εξουσία και την ανάγκη μας να επιβεβαιώθουμε μέσα από την εξουσία και την επιροή της.

Η κατάσταση γίνεται περιπλοκότερη διότι η ανάγκη για αυτο-επιβεβαίωση δεν είναι ουσιαστικά κάτι μεμπτόν. Είναι εγγενώς ανθρώπινο κίνητρο και δύσκολα μπορώ να φανταστώ έναν άνθρωπο που δεν επιθυμεί αναγνώριση, επιβεβαίωση και μια απτή απόδειξη της ύπαρξής του.  

Είμαι από τους ανθρώπους που θεωρούν τη θητεία τους σε πολιτικά αξιώματα, ως έκφραση της ευθύνης και του καθήκοντος προς το σύνολο της κοινωνίας, ακόμα και ως ένα είδος θυσίας. Όμως, παρατηρώντας άλλους πολιτικούς, τους οποίους γνωρίζω πολύ καλά και δηλώνουν ακριβώς το ίδιο, αισθάνομαι υποχρεωμένος να εξετάζω ξανά και ξανά τα δικά μου κίνητρα και να αναρωτιέμαι αν κοροϊδεύω τον εαυτό μου. Άραγε, μπορώ να μην ανησυχώ ότι ενδιαφέρομαι για την ικανοποίηση μιας υφέρπουσας επιθυμίας αυτοεπιβεβαίωσης – μιας επιθυμίας να αποδείξω ότι σημαίνω κάτι και συνεπώς έχω κάποια αξία - και όχι για το δημόσιο συμφέρον; Εν ολίγοις, έχω αρχίσει να αμφιβάλλω για τον εαυτό μου. Για να είμαι ακριβής, η μέχρι στιγμής εμπειρία μου από την πολιτική και τους πολιτικούς επιβάλει να είμαι λίγο πιο υποψιασμένος. Στην πραγματικότητα κάθε νέο βραβείο που λαμβάνω με αναγκάζει να γίνομαι λίγο πιο καχύποπτος.

Η τρίτη κατηγορία κινήτρων για πολιτική εξουσία - η επιθυμία για τα προνόμια που έρχονται με την εξουσία, ή απλά ο εθισμός σε αυτά - αξίζει ιδιαίτερης προσοχής. Είναι ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε πόσο σατανικοί είναι οι πειρασμοί της εξουσίας. Μπορούμε να το παρατηρήσουμε καλύτερα μεταξύ εκείνων που δεν είχαν προηγούμενη συμμετοχή στην εξουσία. Συνηθίζαμε να καταδικάζουμε τους ισχυρούς για την απόλαυση των προνομίων της εξουσίας που βαθαίνουν το χάσμα μεταξύ αυτών και του λαού. Τώρα εμείς οι ίδιοι είμαστε στην εξουσία. Αρχίζουμε, ανεπαίσθητα αλλά επικίνδυνα να αντιγράφουμε κάποιες από τις συμπεριφορές των προκατόχων μας. Μας ενοχλεί, μας αναστατώνει αλλά ανακαλύπτουμε ότι απλά δεν μπορούμε ή δεν θέλουμε να δώσουμε ένα τέλος σε αυτό.

Θα σας δώσω μερικά παραδείγματα.

Δεν είναι λογικό για έναν υπουργό να χάσει ένα υπουργικό συμβούλιο που θα συζητήσει ένα νόμο που θα επηρεάσει τη χώρα γις τις επόμενες δεκαετίες γιατί έχει πονόδοντο και περιμένει όλο το απόγευμα στον οδοντίατρο να έρθει η σειρά του. Έτσι, επειδή ενδιαφέρεται για την χώρα του, κανονίζει να έχει την φροντίδα ενός άλλου οδοντίατρου στον οποίο δεν θα πρέπει να περιμένει τη σειρά του.

Δεν είναι λογικό για ένα πολιτικό να χάσει μια σημαντική συνάντηση με ένα ξένο ομόλογό του απλώς και μόνο γιατί καθυστέρησε εξ αιτίας των προβλημάτων των μέσων μαζικής μεταφοράς. Έτσι - επειδή ενδιαφέρεται για την χώρα του - φροντίζει να έχει κρατικό αυτοκίνητο και οδηγό.

Σίγουρα δεν είναι λογικό για έναν πρόεδρο ή έναν πρωθυπουργό να χάσουν μια συνάντηση γιατί το αυτοκίνητο τους παγιδεύτηκε στο μποτιλιάρισμα, έτσι, έχουν το δικαίωμα να παραμερίσουν τους πάντες και να παραβιάσουν τους ερυθρούς σηματοδότες με την ανοχή της αστυνομίας.

Σίγουρα δεν έχει νόημα για έναν πολιτικό να σπαταλάει πολύτιμο χρόνο ιδροκοπώντας στην κουζίνα και μαγειρεύοντας για ένα επίσημο γεύμα. Έτσι, έχει μάγειρα και σερβιτόρους που θα τα κάνουν όλα αυτά στη θέση του.

Σίγουρα δεν έχει νόημα για το μάγειρα του Προέδρου της Δημοκρατίας να πάει από κρεοπωλείο σε κρεοπωλείο όπως ένα κανονικός νοικοκύρης σε μια μετασοσιαλιστική χώρα ψάχνοντας για κρέας αρκετά καλό να το προσφέρει σε ένα σημαντικό φιλοξενούμενο. Έτσι γίνονται ξεχωριστές προμήθειες για τους σημαντικούς πολίτες και τους μάγειρές τους.

Σίγουρα δεν έχει νόημα αν ο πρόεδρος ή πρωθυπουργός έπρεπε να ψάξει στο τηλεφωνικό κατάλογο και μετά να καλεί ξανά και ξανά μέχρι να επικοινωνήσει. Πολύ λογικά, τότε, η δουλειά αυτή γίνεται από ένα βοηθό.

Να συνοψίσουμε: θα πάω σε ένα γιατρό ειδικά για μένα, δεν οδηγώ ο ίδιος και ο οδηγός μου δεν χρειάζεται να αδημονεί οδηγώντας με ρυθμούς χελώνας για να διασχίσει την Πράγα. Δεν χρειάζεται να μαγειρεύω, δεν χρειάζεται ούτε καν να παίρνω τηλέφωνο όταν θέλω να μιλήσω σε κάποιο.

Με άλλα λόγια, είμαι στον κόσμο των προνομίων, των εξαιρέσεων και των παράπλευρων οφελημάτων. Είμαι στο κόσμο των vips που σταδιακά χάνουν το λογαριασμό, πόσο κάνει το βούτυρο, πόσο κοστίζει το εισιτήριο του λεωφορείου, πόσο κάνει ένας καφές, πως οδηγούν, πως τηλεφωνούν. Και βρίσκομαι στο μεταίχμιο του κόσμου των παχιών κομμουνιστικών αγελάδων που κατέκρινα όλη μου τη ζωή.

Το χειρότερο απ' όλα είναι ότι κάθε τι έχει την δική του ακαταμάχητη λογική. Θα ήταν γελοίο και υποτιμητικό για μένα να χάσω μια συνάντηση που θα εξυπηρετούσε τα συμφέροντα της χώρας μου επειδή έπρεπε σαν πρόεδρος να περιμένω στην ουρά του οδοντίατρου, στην ουρά του χασάπη, να προσπαθώ να τηλεφωνήσω στο εξαθλιωμένο τηλεφωνικό σύστημα της Πράγας ή να προσπαθώ μάταια να βρώ ταξί στην Πράγα όταν προφανώς δεν μοιάζω για δυτικός και συνεπώς δεν έχω δολάρια.

Αλλά πού σταματά η λογική και αντικειμενική ανάγκη και αρχίζουν οι δικαιολογίες; Που σταματάει το ενδιαφέρον για το συμφέρον της χώρας και αρχίζει η αγάπη για τα προνόμια; Καταλαβαίνουμε και είμαστε σε σε θέση να αναγνωρίζουμε τη στιγμή που παύουμε να ασχολούμαστε με τα συμφέροντα της χώρας και αρχίζουμε να ενδιαφερόμαστε για τα δικά μας συμφέροντα τα οποία δικαιολογούμε παρουσιάζοντάς τα σαν συμφέροντα της χώρας;

Ανεξάρτητα από την καθαρότητα των αρχικών μας προθέσεων, απαιτείται υψηλός βαθμός αυτογνωσίας και διακριτική απόσταση για κάποιον σε θέση εξουσίας – όσο καλός κι αν ήταν στο ξεκίνημά του – για να αναγνωρίσει αυτή το σημείο. Εγώ δίνω ένα διαρκή και μάλλον ανεπιτυχή αγώνα εναντίων των προνομίων που απολαμβάνω και δεν θα τολμούσα να πω ότι μπορώ να ξεχωρίζω αυτό το σημείο με σαφήνεια. Θα συνηθίσετε τα πράγματα και σταδιακά, χωρίς να το καταλάβετε, μπορεί να χάσετε την κριτική σας ικανότητα.

Επαναλαμβάνω, όντας στην εξουσία είμαι διαρκώς καχύποπτος με τον εαυατό μου. Επιπλέον, κατανοώ καλύτερα αυτούς που χάνουν την μάχη με τους πειρασμούς της εξουσίας. Στην προσπάθεια τους να πείσουν τους εαυτούς τους ότι υπηρετούν αποκλειστικά τη χώρα τους, πείθουν ολοένα και περισσότερο τον εαυτό τους για την ανωτερότητά τους και αρχίζουν να λαμβάνουν ως δεδομένα τα προνόμιά τους.

Υπάρχει κάτι ύπουλο, απατηλό, και διφορούμενο στον πειρασμό της εξουσίας. Από τη μία πλευρά, η πολιτική εξουσία δίνει τη μοναδική ευκαιρία να επιβεβαιώσεις, μέρα με τη μέρα, ότι πραγματικά υπάρχεις, ότι έχεις την αδιαμφισβήτη ταυτότητά σου, ότι με κάθε λέξη και πράξη σου αφήνεις ένα ορατό σημάδι στο κόσμο γύρω σου. Μέσα στην πολιτική εξουσία και σε οτιδήποτε λογικά ανήκει σε αυτή εντοπίζεται ένας τεράστιος κίνδυνος: ενώ προσποιούμαστε ότι επιβεβαιώνουμε την ύπαρξή μας και την ταυτότητά μας, η πολιτική εξουσία στην πραγματικότητα τις καταληστεύει.

Κάποιος που ξεχνάει πως οδηγούν ένα αυτοκίνητο, πως κάνουν ψώνια, φτιάχνουν καφέ, τηλεφωνούν, δεν είναι ο ίδιος άνθρωπος με αυτόν που ήξερε πως να κάνει αυτά τα πράγματα όλη του τη ζωή. Ένας ανθρωπος που δεν είχε αντικρύσει τις τηλεοπτικές κάμερες και τώρα πρέπει κάθε του κίνηση να είναι κάτω από το άγρυπνο βλέμα τους, δεν είναι ο άνθρωπος που ήταν.

Γίνεται δέσμιος της θέσης του, των προνομίων του, του αξιώματός του. Αυτό που προφανώς επιβεβαιώνει την ταυτότητά του και την ύπαρξή του, ανεπαίσθητα αφαιρεί την ταυτότητα και την ύπαρξή του. Δεν ελέγχει πλέον τον εαυτό του γιατί ο ίδιος ελέγχεται από κάτι άλλο: από τη θέση του και τις προτεραιότητές της, τα χαρακτηριστικά της και τα προνόμια της.

Υπάρχει κάτι εξουθενωτικό σε αυτό τον πειρασμό. Κάτω από το μανδύα της της υπαρξιακής αυτο-επιβεβαίωσης, η ύπαρξη κατάσχεται, αλλοτριώνεται, εξουθενώνεται. Ένας άνθρωπος μεταμορφώνεται σε μια πέτρινη προτομή του. Η προτομή μπορεί να καταδείξει την αιώνια σημασία και φήμη του αλλά την ίδια στιγμή δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια πέτρα.

Ο Kierkegaard έγραψε το Sickness unto Death (ασθένεια προς θάνατον). Επιτρέψτε μου να παραφράσω τον συμπατριώτη σας και να φτιάξω την φράση Power unto death.

Τι μπορούμε να συμπεράνουμε από αυτό; Όχι βέβαια ότι είναι κακό να αφιερώσει κάποιος τον εαυτό του στην πολιτική επειδή η πολιτική είναι, εξ ορισμού, ανήθικη.

What follows is something else. Η πολιτική είναι ένας τομέας της ανθρώπινης δραστηριότητας που δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην ηθική ευαισθησία, στην ικανότητα κριτικού αναστοχασμού, στην πραγματική ευθύνη, στο καλό γούστο, στην διακριτικότητα, στην ικανότητα να κατανοείς τους άλλους, στην αίσθηση της μετριοπάθειας και της ταπεινότητας. Είναι μια δουλιά για και την διακριτικότητα, την ικανότητα να συμπάσχουν με τους άλλους, με μια αίσθηση μετριοπάθειας, με ταπεινότητα. Είναι μια δουλειά για μετριοπαθείς ανθρώπους, για ανθρώπους που δεν μπορούν να εξαπατηθούν.

Αυτοί που υποστηρίζουν ότι η πολιτική είναι βρώμικη ψεύδονται. Η πολιτική είναι ένα είδος δουλειάς που απαιτεί εξαιρετικά αγνούς ανθρώπους γιατί ειναι εξαιρετικά εύκολο να διαβρωθούν ηθικά. Τόσο εύκολα που χωρίς διαρκή επαγρύπνηση μπορεί να μην το αντιληφθείτε καθόλου.

Η πολιτική κατά συνέπεια πρέπει να ασκείται από ανθρώπους που είναι σε εγρήγορση, που διασθάνονται τη διφόρουμενη φύση των υποσχέσεων αυτο-επιβεβαίωσης που την συνοδεύουν.

Δεν έχω ιδέα αν είμαι τέτοιος άνθρωπος. Το μόνο που ξέρω είναι ότι θα πρέπει να είμαι γιατί έχω αποδεχθεί αυτό το αξίωμα.

Τα ίδια παραμύθια

Είναι δύσκολο να γράφεις εκτός κι αν θέλει (κι αυτό) τρόπο, κι όχι κόπο.

Τα τελευταία δύο χρόνια έχει αλλάξει ο τρόπος που βλέπω τον κόσμο. Αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι κάτι τέτοιο δεν είναι φανερό κι αρκετό. Απ' όσους γνωρίζω, καθένας ξεχωριστά έχει αλλάξει αλλά η τελική συνισταμένη μοιάζει να είναι μία από τα ίδια. Σαν να μην θέλουμε να το παραδεχτούμε, σαν να ντρεπόμαστε ο ένας τον άλλον, σαν να είμαστε στον αυτόματο πιλότο: ζοριζόμαστε λίγο αλλά θα επανέλθουμε στην προτεραία πορεία.

Οι καλύτεροι όλων είναι οι πολιτικοί μας που διαρκώς και με αυτοθυσία μας σώζουν. Τώρα που το σκέφτομαι από παλιά οι πολιτικοί μας έσωζαν: από τον κομμουνισμό, την επάρατο, από τους άλλους που εποφθαλμιούσαν τα υπάρχοντά μας και τ' άπαρτα ψηλά βουνά μας. 

Νομίζω ότι χρειαζόμαστε ανθρώπους που θα παραδεχτούν συγκεκριμένα, αναλυτικά και με λεπτομέρεια τα λάθη τους πριν να αναλάβουν να μας σώσουν από αυτά. 

Και τα μυαλά στα κάγκελα

Προφανώς και η συμπεριφορά των παιδιών κάτι λέει για το ήθος τους και την αγωγή τους, για τους γονείς τους  και τους δασκάλους τους. Ο Δημοσιογράφος (υπάρχει άρθρο που αναφέρεται σε αυτόν έτσι ακριβώς) θεώρησε ότι η συγκεκριμένη πράξη συγκεκριμένου παιδιού (να περάσει στην παρέλαση μουτζώνοντας τους επίσημους) λέει κάτι για γονείς για τους δασκάλους του. Μόνο που το συγκεκριμένο παιδί αποδείχθηκε πολύ δύσκολη περίπτωση: δεν ταιριάζει με κανένα στερεότυπο καθώς είναι μαθητής του νυχτερινού, δουλεύει μπογιατζής, έχει 15 αδέλφια. Αυτή ακριβώς η απάντηση, η υπεράσπιση με προσωπικά στοιχεία δείχνει ότι γίνεται δίκη. Δεν συζητάμε για το φαινόμενο αλλά δικάζουμε την πράξη και υπερασπίζουμε τον κατηγόρουμενο. Εξ αρχής αυτή ήταν η πρόθεση γιατί κάθε μεμονωμένη πράξη ενός άγνωστου ανθρώπου, εκτός συμφραζομένων, δεν αρκεί για να μιλήσουμε για τους γονείς του. Δεν φτάνει: τι σημαίνει άραγε ένας μαντράχαλος που πετάει μπουκάλια και κάνει κριτική στους άλλους για μια μούτζα; Τι λέει αυτό για τους γονείς του;

Τι σημαίνει ότι δεν καταφέραμε να τυπώσουμε σχολικά βιβλία; Και τι έγινε  για αυτό; Όχι για τα βιβλία αυτής της χρονιάς αλλά για να μην ξαναγίνει κάτι τέτοιο; Και γιατί δεν μας αποασχόλησε καθόλου πως και με ποιο τρόπο δεν θα έχουμε ξανά το ίδιο πρόβλημα;

Πόσο καιρό χρειάζομαι να κάνω το taxis να δουλέψει; Αν κάνω το taxis να δουλέψει θα μου πει κανείς μπράβο ή θα πρέπει να αλλάξω χώρα; 

Τι κάνουμε όταν φτάνουμε στα τα περσινά προβλήματα και την ανικανότητα να τα λύσουμε; Και τι λέει αυτό για το ήθος μας, την κριτική μας ικανότητα και την λογική μας σκέψη;

Γνωστική ασυμφωνία

Τι γίνεται όταν η πραγματικότητα διαφωνεί με τις απόψεις μας; τόσο το χειρότερο για την πραγματικότητα. Είναι εμπειρικά γνωστό από τα πολύ παλιά χρόνια. Ο Αίσωπος λέει μια ιστορία για μια αλεπού που προσπαθεί μάταια να φτάσει κάτι σταφύλια κι όταν δεν τα καταφέρνει λέει ότι δεν αξίζουν τον κόπο, είναι ξινά. Στην ψυχολογία το λένε γνωστική ασυμφωνία (Cognitive dissonance) και κάνουν πειράματα και μελέτες. Πάνω κάτω σημαίνει ότι για τον άνθρωπο είναι ενοχλητικό να βρίσκεται σε δυσαρμονία με αυτά που πιστεύει κι έτσι κάνει τις αναγκαίες προσαρμογές, συνήθως προσπαθώντας να υποτιμήσει, διαστρέψει, διαστρεβλώσει, αγνοήσει την πραγματικότητα (αυτά που βλέπει, ακούει, μαθαίνει, ζεί), να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα για να σώσει όσο μπορεί αυτά που πιστεύει.

Κάποια στιγμή φτάνουμε βέβαια εντελώς στην άκρη, ο κόσμος ολόκληρος γκρεμίζεται όμως για τους αληθινούς πιστούς αυτό είναι μια ακόμα επιβεβαίωση της πίστης τους έναντια σε όλους τους πειρασμούς και τους πράκτορες του εχθρού που τους επιβουλεύονται. Οσοι βέβαια χάνουν την πίστη τους άγονται και φέρονται σ' ένα σκάφος που κλυδωνίζεται μέχρι να αναντραπεί ή να βρουν μια καινούργια πίστη και το σκάφος μια καινούργια ισορροπία. 

Σπανίως και ενίοτε βέβαια υπάρχουν και μερικοί  άνθρωποι που είναι ίσως λίγο περισσότερο ψύχραιμοι, που  σίγουρα προσπαθούν να είναι περισσότερο λογικοί παρά πιστοί αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο να τους ξεχωρίσεις. 

30 χρόνια πασοκ

Πριν 30 χρόνια το ΠΑΣΟΚ κέρδιζε τις εκλογές. Ο πατέρας μου πίστευε ότι εκείνο το βράδυ θα γίνουν φασαρίες, θα σκοτωθεί κόσμος, η δεξιά δεν αφήνει την εξουσία τόσο εύκολα παιδί μου. Τελικά η δημοκρατία είχε ήδη έρθει στην Ελλάδα και δεν άνοιξε μύτη. Στα επόμενα 30 χρόνια το ΠΑΣΟΚ ήταν κυβέρνηση τα 22 χρόνια. Και είμαστε τώρα, εδώ, σήμερα. 

Τρία καλά παιδιά από το ΠΑΣΟΚ έγραψαν ένα κείμενο για την κατάσταση των πραγμάτων. Αν ήταν έκθεση στο σχολείο θα ήταν εξαιρετική. Όμως αυτά τα παιδιά είναι υπουργοί. Δεν είναι αντιπολίτευση, δεν είναι στο καφενείο, είναι στην κυβέρνηση. Δεν ετοιμάζονται για τις προγραμματικές: είναι δύο χρόνια σε αυτή την κυβέρνηση κι ακόμα λένε τι θάπρεπε να γίνει και τι θα κάνουν. Κι όλα όσα φοβερά και τρομερά διαπιστώνουν αυτές ακριβώς οι κυβερνήσεις στις οποίες συμμμετέχουν τα αποφάσισαν και τα υπέγραψαν.

Και αυτά που διαπιστώνουν κι αυτά που παραλείπουν: από την φοροδιαφυγή μέχρι το νόμο για την ανευθυνότητα των υπουργών.

Σε αυτές τις συνθήκες λοιπόν διάφοροι δημοσιογράφοι αναλύουν εμβριθώς τι ακριβώς σημαίνει το άρθρο για το όλον πασοκ και τι σημαίνει για την μεταπαπανδρεϊκή εποχή η νέα τρόικα και τρίχες κατσαρές σε αναλύσεις που γράφονται με υψηλό αίσθημα ευθύνης και απύθμενη πολιτική σκέψη. 

 

 

Η κατάσταση των πραγμάτων

Χρόνια τώρα συμβαίνει το εξής: τα παιδιά που οι καθηγητές κρίνουν ικανούς να αποφοιτήσουν από το Λύκειο παίρνουν σωρηδόν τεσσάρια και πεντάρια (απο τους ίδιους ακριβώς καθηγητές) στις πανελλαδικές. Μόνο σε μένα φαίνεται παράξενο αυτό. Κάποια στιγμή η Μαριέτα Γιαννάκου ως Υπουργός ΑΕΙ είπε ότι δεν μπορεί να δέχεται ανθρώπους που γράφουν κάτω από την βάση. Δεν υπήρξαν και σπουδαίες αντιρρήσεις: όχι, που τα κωλόπαιδα θα κάνουν φοιτητική ζωή με τεσάρια και πεντάρια. Χρειάστηκε να φτάσει Πάσχα για να αρχίσουν οι αντιδράσεις: τα δικά τους σπίτια θα έμεναν ξενοίκιαστα, όλα αυτά τα τεσάρια και τα πεντάρια πληρώνουν τις δικές τους καφετέριες, μπάρ, σουβλατζίδικα.

Σε απλά ελληνικά έχουμε ξεχάσει να σκεφτόμαστε. Η διάρκεια και το βάθος της σκέψη μας δεν μπορεί να ξεπεράσει το τηλεοπτικό χρόνο που διατίθεται για την είδηση και μένει προσκολημμένη στα όρια της εκφώνησης της είδησης χωρίς να είναι σε θέση να αντιληφθεί όλο το θέμα, τι είναι και πως σχετίζεται με όλη την υπόλοιπη ζωή, με ποιά σειρά και ποιές προτεραιότητες. 

Λόλα, να ένα δεύτερο παράδειγμα: στις εκλογές για καινούργιο αρχηγό στο ΠΑΣΟΚ και στη Νέα Δημοκρατία ΟΛΟΙ οι υποψήφιοι πήραν σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό στην έδρα τους, στον τόπο καταγωγής τους. Η ερώτηση είναι εξαιρετικά απλή: ποιός νομίζετε ότι είναι καλύτερος για αρχηγός του κόμματος. Σε ποσοστό 25% (αν θυμάμαι καλά τον υπολογισμό που είχα κάνει τότε) απαντούν ο ντόπιος. Ουάου!

Γι αυτό λοιπόν: Αν νομίζετε ότι η κυβέρνηση είναι αναποτελεσματική και δεν έχει ηθικό υπόβαθρο γι αυτά που κάνει τότε ρίξτε την (είπε ο Υπουργός των Οικονομικών). 

Αντιγραφή από το We are the 99 percent

Γομάρια

Αν οι βουλευτές βρίζονταν μεταξύ τους, αν πήγαιναν στις συνεδριάσεις ξυπόλητοι ή με βατραχοπέδιλα, αν την ώρα της συζήτησης άνοιγαν το τάπερ με το φαγητό αλλά η νομοθεσία της χώρας είναι απλή και κατανοητή, χωρίς "αντικαθίσταται το τρίτο εδάφιο της τέταρτης παραγράφου του πέμπτου άρθρου" σε ένα λαβύρινθο προσθαφαιρέσεων... αν η εκτελεστική εξουσία εφαρμόζει την νομοθεσία που ψηφίζει η Βουλή .... η Δημοκρατία θα ήταν προσβεβλημένη;  

Δημοκρατία είναι να μιλάμε ήρεμα και χαμηλόφωνα, να φοράμε γραβάτα, να έχουμε ένα εικονικό προϋπολογισμό και ουδέποτε να κάνουμε απολογισμό; 

Ένα άδειο κέλυφος έμεινε από τη δημοκρατία μας ...   

Η Τράπεζα της Ανατολής

Η περίφημη μετοχή της Τράπεζας Ανατολής δεν αντιστοιχεί σε κάτι που υφίσταται και είναι διαπραγματεύσιμο σε κάποιο χρηματιστήριο· όσες μετοχές και νάχεις στα χέρια σου δεν μπορείς να διεκδικήσεις μια θέση στο διοικητικό συμβούλιο. Ήταν μετοχή μιας Τράπεζας που εξαφανίστηκε πριν από 80 χρόνια. Οι μέτοχοι έπρεπε να αποζημιωθούν, πιθανόν να υφίσταται ακόμα δικαίωμα αποζημίωσης. Κάποιοι άνθρωποι κάθισαν και υπολόγισαν ότι αυτό το δικαίωμα αποζημίωσης ανέρχεται στο ποσό των 670 δις ευρώ ανά μετοχή. 

Ας υποθέσουμε ότι αυτοί οι άνθρωποι έχουν δίκιο και έχουν δικαίωμα να παίρνουν αυτά τα λεφτά, ότι η Εθνική Τράπεζα τους τα χρωστάει. Τα έχει αυτά τα λεφτά η Εθνική Τράπεζα; Φαντάζομαι ότι αν πραγματικά τα είχε η Εθνική θα τα είχαμε φάει τα προηγούμενα χρόνια. Αν τυχαίνει να τα έχει ακόμα  η Εθνική, κατά πάσα πιθανότητα μπορεί να τα πάρει ο Βενιζέλος που ορίζει το ΔΣ, ας πούμε έναντι ομολόγων, χωρίς να χρειάζεται τις  μετοχές. Τα έχει λοιπόν αυτά τα λεφτά η Εθνική Τράπεζα; Αν δεν τα έχει στο κεμέρι της, ... ουκ αν λάβοις παρά του μη έχοντος. (πάντα με την  προϋπόθεση ότι υπάρχει υποχρέωση αποζημίωσης και ότι το ύψος  της αποζήμιωσης έχει υπολογιστεί σωστά). 

Με την ευκαιρία, αν χρεωκοπήσουν τα ταμεία τι δικαιούμαι για  τις ασφαλιστικές εισφορές που έδινα όλα αυτά τα χρόνια και είναι πλέον χωρίς αντίκρυσμα και από ποιον ζητάω την αποζημίωση;  

Ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα και αναίσθητοι νταβατζήδες

Το τελος ακινήτων είναι ένας φόρος που φτάνει σε όλους· ακόμα κι αν δεν είναι οι πραγματικοί οφειλέτες, πρέπει να πληρώσουν και να τα βρουν με αυτούς που χρωστάνε.
Πριν μερικές μέρες αυτό το κράτος δημοσίευσε ένα κατάλογο με οφειλές χιλιάδων ή εκατομύριων ευρώ, με οφειλές που γίναν σιγά - σιγά χιλιάδες και εκατομμύρια ευρώ. Οφειλές εταιρειών (μερικές έχουν κλείσει εδώ και χρόνια) όχι όμως και προσώπων γιατί θα θιγούν ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα.
Με το τέλος ακινήτων, για μερικές εκατοντάδες ευρώ θα σου κόβουν το ρεύμα, που δεν είναι ευαίσθητο προσωπικό δεδομένο και δεν θίγεται κάποιος. Η ακραία εκδοχή είναι ο ιδιοκτήτης να μην έχει πληρώσει ποτέ εφορία και ο ενοικιαστής να μην έχει ρεύμα γιατί δεν μπορεί να το πληρώσει.
Ο Βοσκόπουλος χρωστάει χρόνια και χρόνια και η υπόθεση δεν λέει να τελειώσει αλλά να που η Πολιτεία βρήκε τον τρόπο να βάλει το χέρι της στην τσέπη και του πιο φτωχού κι αν δεν βρει λεφτά θα του κόψει το ρεύμα.

Ειδικό Τέλος Ακινήτων

H όποια αντίρρηση και κριτική για την εξαίρεση της φορολόγησης της εκκλησίας ή των ξενοδοχείων στρέφεται κατά της Πολιτείας που νομοθετεί. 
Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος όμως θεωρεί ότι "Είναι υπερβολικός αυτός ο θόρυβος, ο οποίος όπως ανέφερα και νωρίτερα γίνεται από σκοπιμότητα και μια επιθετικότητα κατά της Εκκλησίας"
Το να υποστηρίζω ότι "αν βάζουμε φόρο στα ακίνητα τότε να βάλουμε φόρο σε όλα τα ακίνητα" είναι επιθετικότητα κατά της Εκκλησίας. Το να πληρώνω εγώ αλλά όχι η εκκλησία ή τα ξενοδοχεία είναι η απόδειξη για το ποιος έχει καλύτερη άμυνα.

Ο αγώνας συνεχίζεται (και είναι και στο στοίχημα). 

Σ. 

Επιγραμματικά

Μην κοιτάξεις τα φαγώσιμα που προσφέρθηκαν ως θυσία,
ούτε καν να περάσεις από δίπλα.
Καλύτερα δώσε μια δραχμή και πάρε τίποτα λουκάνικα.
Με μια δραχμή παίρνεις κι ένα σύκο, κι αν περιμένεις λίγο,
χίλια. Ο χρόνος είναι θεός για τους φτωχούς.

Τα επιγράμματα: η ποίηση ενός επικούρειου/ Φιλόδημος· μετάφραση Γ. Καραμανώλης (Θεσσαλονίκη, Θύραθεν, 2004), σ. 131

Σας τάλεγα ....

Κύριε πρόεδρε,

Μου φαίνεται ότι ήταν πριν από αιώνες τότε που λέγατε για το φαύλο κύκλο της ύφεσης που δημιουργεί το ΔΝΤ. Το θυμάμαι πολύ καλά. Μετά κλείσατε την συμφωνία που μας έσωζε και μετά πήραμε την δόση της σωτηρίας και μετά σαν τα πρεζόνια ψάχνουμε για τη σωτήρια δόση. Νομίζω ότι είναι καιρός να μας θυμήσετε τι λέγατε, εσείς, ο πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Διεθνούς (τι κάνει ο αντιπρόεδρος;) και αφού βάλτε με νόημα τον δείκτη στον κρόταφο να μας πείτε: σας τάλεγα εγώ, αλλά εσείς δεν ακούγατε ...

Επιτήρηση

Προσβλητικά όλα αυτά τα περί μειωμένης εθνικής κυριαρχίας. Αν υποθέσουμε ότι μιλάμε περί επιτήρησης στα οικονομικά, μήπως κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας; Ποιός θα εμπιστευόταν την ελληνική κυβέρνηση (αυτή ή την επόμενη) ότι θα κάνει αυτά που λέει και τη δημόσια διοίκηση ότι δεν θα εφευρίσκει τεχνάσματα προς αμοιβαίον όφελος; 


Πρέπει να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα και πρέπει να καταλάβουμε πως φτάσαμε ως εδώ και είναι πράγματι προσβλητικό αυτό που πρέπει να καταλάβουμε. Προφανώς δεν είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι με τον ίδιο τρόπο και στον ίδιο βαθμό όμως, και όλοι αυτοί που είναι υπεύθυνοι και αποτελούν μέρος  του προβλήματος παίρνουν μέρος σε αυτή την συζήτηση και φυσικά θέλουν το οποιοδήποτε μέλλον υπάρχει να τους περιλαμβάνει. Να μην πω ότι θάθελαν να βελτιώσουν κιόλας την θέση τους. 


Σε αυτές τις συνθήκες πρέπει να βρούμε μια λύση, ας πούμε κάτι σαν το ασεπ. Με το ασεπ η ελληνική δημόσια διοίκηση παραδέχτηκε ότι δεν μπορεί να κάνει προσλήψεις. (δεν ήταν προσβλητικό γιατί δεν το είπαμε έτσι ακριβώς αλλά αυτή είναι η ουσία). Ήταν το πρώτο βήμα, μόνο που δεν έγινε τίποτα  από τα επόμενα που θα έφτιαχναν μια δημόσια διοίκηση ικανή να κάνει προσλήψεις. Τα επόμενα βήματα ήταν προς την λαμογιά, πως μπορούμε να το παρακάμψουμε, με την καλή την έννοια πάντα, γιατί είναι αργό, δυσκίνητο και πάει λέγοντας και να δίνουμε και προϋπηρεσία σε αυτούς της πλαγίας οδού! 


Φαντάζομαι ότι και με την όποια επιτήρηση μπορούμε να καταφέρουμε και πάλι κάτι παρόμοιο. Και επιπλέον φαντάζομαι ότι  κάτι τέτοιο θα είναι αντιστασιακό και εθνικά υπερήφανο .... 

Νορβηγία

Είναι πολύ βολική ιδέα ότι πρόκειται περί ψυχοπαθούς, παράφρονος ή οτιδήποτε παρόμοιο. Δεν είναι η πρώτη θηριωδία στο-όνομα-του-οτιδήποτε. Δεν πρέπει ούτε στιγμή να το ξεχνάμε ότι υπάρχουν άνθρωποι έτοιμοι να σκοτώσουν αυτούς που διαφωνούν μαζί τους, αυτούς που ανήκουν σε άλλη φυλή, πιστεύουν άλλη θρησκεία, ζητωκραυγάζουν άλλη ομάδα. Γιατί αυτοί οι άλλοι είναι το υπέρτατο κακό. Όσοι έχουν άλλη άποψη είναι προδότες, όσοι έχουν άλλη θρησκεία άπιστοι, οι άλλες φυλές κατώτερες. (Για όσους ακολουθούν άλλη ομάδα δεν υπάρχει η παραμικρότερη διέξοδος.... μπορείς να πάρεις καινούργιο διαβατήριο, να αλλαξοπιστήσεις, ομάδα δεν αλλάζεις ποτέ!) 


Φαντάζομαι ότι οι Νορβηγοί θεωρούσαν  πως τέτοιες θηριωδίες βρίσκονται οριστικά στο παρελθόν τους αλλά ο φόβος του άλλου είναι πάντα εδώ. 

Ο κυρίαρχος του παιχνιδιού

Στην ιδέα ενός φόρου στις τράπεζες οι τραπεζίτες λένε ότι θα απαντήσουν με αγωγές. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θεωρούν παράνομη την φορολόγησή τους. Δεν μπορώ να φανταστώ ότι θεωρούν παρόνομη γενικά την φορολογία· το κράτος μπορεί να φορολογεί τους ανθρώπους, όχι όμως τις τράπεζες.

Ρετάλια και κατιμάδες

Όσο μεγαλώνω τόσο περισσότερο κατανοώ ότι όλοι οι "ταγοί" μας είναι γυμνοί. Μοιάζει σαν να είναι προϋπόθεση να μην έχουν ρούχα, μόνο ιδεολογικά κουρέλια και προσωπίδες χρειάζονται για να γίνουν οι ομιλούσες κεφαλές των δελτίων ειδήσεων.

Παίζουμε;

Το πιστόλι είναι στο τραπέζι. Γεμάτο. Από τότε που θέλαμε να έχουμε ένα πιστόλι στο τραπέζι. Πάρε να παίξεις ρώσικη ρουλέτα με αυτό λέει ο Γιώργος, να μην μένει τόσο καιρό σε αχρηστία. Λέω ότι ρώσικη ρουλέτα παίζουν με περίστροφο κι όχι με πιστόλι. Πως κάνεις έτσι μου λέει ο Γιώργος. Τις ίδιες σφαίρες άλλωστε παίρνουν και μου δίνει το πιστόλι.    


Δεν ξέρω τι γίνεται παρακάτω ... ξύπνησα 

H λύση

Δεν έχω ιδέα τι γίνεται μετά αλλά  είναι σίγουρο ότι οι λύσεις που προτείνει η σοβαρή κυβέρνησή μας δεν δουλεύουν. Και πάμε διαρκώς χειρότερα. 

Ουστ. 

Η συνταγή

Αν κόψεις κι άλλο το μισθό τότε θα αγοράσω λιγότερα πράγματα και θα πάρεις λιγότερο φόρο. Αν αυξήσεις τους φόρους τότε θα αγοράσω ακόμα λιγότερα πράγματα και θα πάρεις ακόμα λιγότερους φόρους. 


Και το έλλειμμα παραμένει. 


Μήπως δεν θες να βρεθεί μια λύση ? 

Όνειρο

Φαντάσου να είχαμε ένα Υπουργικό Συμβούλιο με γλώσσα αγοραία, να χυδαιολογεί στη Βουλή, όχι σαν τον Βουλγαράκη, ακόμα χειρότερα, αλλά, ο λόγος του συμβόλαιο: ο προϋπολογισμός ας πούμε να μην πέφτει έξω, οι εξαγγελίες να υλοποιούνται, οι υποσχέσεις να πραγματοποιούνται, τα σχέδια να ολοκληρώνονται ... 

Ψιλό αλεύρι

Για διάφορα πράγματα καταλαβαίνω πως είχα κάνει λάθος. Ας πούμε ποτέ δεν κατάλαβα πόσο άσχημα είναι τα πράγματα. Όχι μόνο από οικονομικής πλευράς αλλά και από πνευματικής και ηθικής και κοινωνικής και διοικητικής και πάει λέγοντας. Είχα μια ιδέα ότι το αλάτι έχει χάσει την αλμύρα του αλλά εδώ φαίνεται ότι η θάλασσα έγινε ροδόνερο. Δεν έχει σημασία ότι δεν τα δημοσίευσα, δεν ζω δημοσιεύοντας όμως ξέρω τι σκεφτόμουν και τι πίστευα πριν από δύο και πέντε χρόνια. 

Αυτή η αποτυχία μου να καταλάβω και να εκτιμήσω σωστά την κατάσταση με κάνει περισσότερο προσεκτικό όταν ανοίγω το στόμα μου. 

Αντίθετα, όλοι αυτοί που μας έφεραν εδώ λέγοντας απίστευτες μαλακίες, δίνοντας υποσχέσεις που δεν μπόρεσαν να τηρήσουν και κάνοντας σχέδια που δεν μπορούν να εφαρμόσουν, όλοι αυτοί δεν διστάζουν να πουν ότι είναι οι μόνοι που έχουν την λύση και πληρώνονται για τις υπηρεσίες τους ανεξαρτήτως αποτελεσμάτων.  Κάποιοι από αυτούς προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην πατρίδα τουλάχιστον 30 χρόνια. Και παίρνουν μέτρα για την βία στα γήπεδα, την φοροδιαφυγή, την πολυνομία και το χάος των διατάξεων με τις οποίες διοικείται η χώρα, για να πιάσω μόνο την άμεση επικαιρότητα. 

Και οι παλιότεροι ενθοπατέρες καταφεύγουν στην δικαιοσύνη ζητώντας τις αναδρομικές αμοιβές που δικαιούνται για τις υπηρεσίες που προσέφεραν.    

Απεργία δημοσιογράφων

Κι όλα αυτά τα ιστολόγια που αντιγράφουν ειδήσεις ξαφνικά δεν είχαν τι να πουν. 

Αγωγή του Πολίτη

Θα έπρεπε ο κ. Σισέ να γνωρίζει ότι μπορεί να είμαστε ένας λαός και μία χώρα με πολλά προβλήματα, όμως στη χώρα αυτή υπάρχουν θεσμοί και ένας από αυτούς είναι ο θεσμός των προέδρων των μεγάλων και ιστορικών συλλόγων.


 Θα μπορούσε να είναι και μαργαριτάρι από διαγωνίσματα γυμνασίου στην πολιτική αγωγή αλλά είναι Σωκράτης Κόκκαλης σε γραπτή δήλωση, όχι εν τη ρύμη του λόγου - (http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=5&artid=4622895)

Είμαστε μια ωραία κατάσταση

Κυκλοφορεί ότι ο Λιάπης ως υπουργός πολιτισμού έπαιρνε και ΕΚΑΣ. Και λοιπόν; Αν υποθέσουμε ότι υπάρχει ένας απατεώνας στην Ελλάδα με γειά του και χαρά του. Φαίνεται όμως ότι υπάρχουν αρκετές χιλιάδες άνθρωποι που παίρνουν ΕΚΑΣ

http://www.newsit.gr/default.php?pname=Article&art_id=49682&catid=3

http://health.in.gr/news/article.asp?lngArticleID=167261

Και αυτό είναι το πρόβλημα, όχι η ατομική περίπτωση, ένας άνθρωπος που μπορεί με κάποιο τρόπο να κλέβει ή απλώς να πέρασε απαρατήρητος αλλά το φαινόμενο, το γεγονός ότι μερικές χιλιάδες άνθρωποι το κάνουν αυτό.

Δεν λέω να την γλιτώσει ο Λιάπης αλλά δεν έχει κανένα νόημα να κάτσω να τον δικάσω κι ούτε θα με ενδιέφερε το θέμα αν ένας μόνο άνθρωπος στην Ελλάδα είχε καταφέρει να κάνει αυτό το πράγμα. Αν όμως αυτοί είναι 20.000 και αν σκεφτούμε ότι μιλάμε μόνο για συνταξιούχους, τότε όλοι ξέρουμε κάποιο έλληνα συνταξιούχο που παίρνει εκας χωρίς να το δικαιούται.

Πολιτική ανυπακοή

Αν οι συγκοινωνίες δεν αξίζουν το εισιτήριο μας (που είναι για μια πολύ συγκεκριμένη διαδρομή που θα πραγματοποιηθεί), τότε οι συνδικαλιστικές οργανώσεις αξίζουν την συνδρομή μας;  

  
  

Οι άθλιοι

Τα πλημμελήματα παραγράφονται σε πέντε χρόνια. Αν για παράδειγμα δεν πληρώσω εισιτήριο μια φορά, ο νόμος μπορεί να με ψάχνει για πέντε ολόκληρα χρόνια να με δικάσει.

Αν υπουργός κλέψει την πατρίδα το αδίκημά του παραγράφεται, δεν μπορεί καν ο νόμος να ψάξει αν είναι ένοχος ή όχι, δυο βουλευτικές περιόδους μετά, δήλαδή, μετά από πολύ λίγους ή μερικούς μήνες, ανάλογα την συγκυρία, δεν μπορεί να γίνει καν ανάκριση. ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ και να κάνει ένας υπουργός είναι σαν μην έγινε μερικούς μήνες μετά.

Για να αλλάξει η παραγραφή των υπουργών πρέπει να αλλάξει το σύνταγμα. Όμως αυτοί ακριβώς οι υπουργοί που προστατεύονται από αυτό το σύνταγμα μπορούν να αλλάξουν (στην Βουλή βεβαίως βεβαίως) και να κανονισουν αν αυτό ή εκείνο είναι πταίσμα ή πλημμέλημα, μπορούν ακόμα και να αλλάξουν το διάστημα παραγραφής για όλα τα πλημμελήματα, και να το κάνουν ας πούμε 20 ή πενήντα ή εκατό χρόνια. Με νόμο, Στη Βουλή. Δημοκρατικά. 

Να καλέσουμε και τον Ιαβέρη. 

Η κατάσταση των πραγμάτων

Αν 1.000.0000 ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν παρακρατήσει από 5.000 ευρώ ΦΠΑ τον χρόνο, τα προηγούμενα 20 χρόνια, έχουμε ένα σύνολο 100 δις ευρώ που δεν αποδόθηκε. (Μόνο από ΦΠΑ). Μπορούμε πολύ εύκολα να φτιάξουμε κι ένα υπολογισμό με 25 χρόνια και 200 δις ευρώ.

 Φυσικά υπάρχουν κι άλλοι που έχουν κλέψει περισσότερα όπως επίσης είναι πιθανόν να έχουν ασυλία ή τα αδικήματά τους να έχουν παραγραφεί. Κάποιοι στιγμή πάντως κάποιοι θα την πληρώσουν. Όχι γιατί φταίνε περισσότερο από τους άλλους αλλά για να αθωωθούν οι άλλοι. Είναι δύσκολο να βρεθούν αυτοί που θα την πληρώσουν γιατί πρέπει να ικανοποιούν το λαϊκό περί δικαίου αίσθημα, να είναι δηλαδή και λίγο μούρες αλλά και να μην έχουν πολλούς άσσους στα χέρια τους και πάρουν κι άλλους μαζί τους. Εκτός κι αν βρεθεί ενδιάμεση λύση με πεθαμένους και διαφυγόντες στο εξωτερικό που μετά από καμμιά δεκαριά χρόνια θα πάρουν χάρη.

Να θυμίσω ότι μετά την Κατοχή εκτελέστηκε ο Πούλος αλλά οι δοσίλογοι αποτέλεσαν τον εθνικό κορμό. Η διαφθορά μπορεί να συνεχίσει να υπάρχει όσο και να μικραίνει η πίτα. Σημασία έχει να γνωρίζεις τους σωστούς ανθρώπους στις σωστές θέσεις την σωστή στιγμή. Και οι σωστοί άνθρωποι όταν σκέφτονται για το μέλλον δεν σχεδιάζουν καιρούς που δεν τους χρειάζονται και καταστάσεις που δεν τους περιλαμβάνουν.

Ο σώζων εαυτόν σωθείτω.